Yetersiz veya fazla beslenme gebelik şekeri, tansiyon yüksekliği ve ilişkili durumlar, iri bebek, küçük bebek ve artmış sezaryan oranları ilişkilidir.
Yine uzun dönem anne sağlığı (obezite ve diyabet) ve çocukluk hastalıkları ile ilişkilidir
Gebelikte dengeli beslenme anemi, yorgunluk ve sabah bulantılarını azaltır
Sağlıklı beslenmenin üç kompanenti vardır
- Uygun kilo alımı
- Dengeli beslenme
- Besin güvenliği
Gebelikte kilo alımı nasıl olmalı?
- BMI <18.5 kg/m2 (Zayıf) : 12.5-18 kg
- 0.5-2 kg 1. trimester, 0.5 kg /hafta 2-3. trimester
- BMI 18.5 – 24.9 kg/m2 (normal ): 11.5-16 kg
- 0.5-2 kg 1. trimester, 0.5 kg /hafta 2-3. trimester
- BMI 25-29.9 kg/m2 (fazla kilolu): 7-11.5 kg
- 0.5-2 kg 1.trimester, 0.25 kg /hafta 2-3. trimester
- BMI ≥30 kg/m2 (obez): 5-9 kg
- 0.5-2 kg 1. trimester, 0.25 kg /hafta 2-3. Trimester
- Gebelikte kilo kaybı önerilmemektedir
Dengeli – sağlıklı beslenme?
- Dengeli beslenme fetal doğum ağırlığına etkileyen en önemli faktörlerden biridir
- Gebeliğin birinci bölümünde kalori ihtiyacı artmamaktadır. İkinci (+340 kcal/gün) ve üçüncü (+450 kcal/gün) trimesterde kalori ihtiyacı artar (toplam 2200- 2900 kcal/gün).
- Günlük sıvı ihtiyacı (su+diğer) 2.3 L/gün
- En az 5 öğün önerilir ve kahvaltı herzaman yapılmalıdır
- Beş ana yiyecek grubu öğünlere dağıtılmalıdır. Tahıllar, meyveler, sebzeler, protein içerikli ürünler ve süt ürünler dengeli olarak yer almalıdır
- Besin güvenliği çok önemlidir (Temizlik - hijyen, yıkama, pişirme, soğuk saklama)
- Et, kümes hayvanları, balık, yumurta, süt, soya ürünü, fasulye, fındık, baklagiller, pirinç, erişte, tam tahıllı ekmekler, tahıllar, süt ve ürünleri, meyve, sebzeler önerilen gıdalardır
- Yine zamanında uygun vitamin ve minarel (Demir, folik asit, D vitamini ve iyot) desteği ve düzenli egzersiz (150 dk/ haftada) önerilmektedir.
Hangi yiyeceklere dikkat edelim veya kaçınalım?
- İşlenmiş gıdalar (sosis, kızarmış tavuk), konserve gıdalar (tuzlu balık, yumurta, salamura gıdalar) abur cubur (cips) azaltılmalıdır.
- Tatlandırıcı içeren içecek ve yiyecekler en aza indirilmelidir.
- Trans yağ asitleri en aza indirilmeli veya kaçınılmalıdır (endüstriyel yağlar, margarin, tereyağı, kızarmış yiyecekler, patates cipsi, donat, kek, kurabiye ve bisküvi…)
- İyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, iyi pişmemiş et ve balık ürünlerinden kaçınılmalı
- Pastörize edilmemiş süt ürünlerinden kaçınılmalı
- Büyük yırtıcı balıklardan (kılıç balığı, marlin, ton balığı, köpekbalığı, kral uskumru, bigeye veya Ahi ton balığı, kiremit balığı…) ve Kirlenmiş nehir ve göl balıklarından (yerel olarak yakalanmış, lüfer, çizgili levrek, somon, turna balığı, alabalık) kaçınılmalı
- Bitkisel veya non vitamin takviyelerden (balık yağı, probiyotikler, melatonin, kızılcık, ahududu yaprağı, çaylar…) (zencefil hariç) kaçınılmalıdır.
